13 enero 2019

A crise da década de 1970 (Tª. Keynesiana) y(II)


Serenata española de Joaquim Malats por Pepe Romero


A crise da década de 1970 (Tª. Keynesiana)     y(II)

O divorcio entre a economía real e a monetaria

O incremento masivo da oferta monetaria ía producir dous efectos concomitantes que influirían na dureza da crise e na gran dificultade que supoñería gobernala
.
Por unha banda, que as autoridades tratasen de atraer a maior cantidade posíbel de capitais, subindo os tipos de interese. Mais ao subir os tipos de interese encarecían o investimento produtivo e o consumo, porque o seu financiamento resultaba caro.

Por outra, a abundancia de liquidez manifestaríase nun ir e vir constante dos capitais puramente especulativos, o que xeraba ondadas de abundancia ou escaseza que producían inestabilidade permanente no sistema monetario e financeiro internacional.

A combinación de todos estes factores reais e monetarios levaba á economía capitalista a unha situación realmente paradoxal que ía contribuír decisivamente á crise. Había capacidade produtiva suficiente pero non se utilizaba porque non servía para vender o que se producía, porque a rendibilidade do investimento que se requiría para modificar a base tecnolóxica esgotada era moi escasa en relación coa que proporcionaban os novos negocios especulativos ou a mera intermediación financeira e, en consecuencia porque os capitais destinábanse a este tipo de negocio en lugar de a actividade produtiva.

Os límites da regulación keynesiana

Mentres que o crecemento económico foi estábel e as economías proporcionaban emprego e ingresos suficientes, a política económica que aplicaban os gobernos era sinxela e simple. Bastaba con utilizar a política fiscal, a monetaria e a de prezos e reparto de rendas, para darlle empuxe á economía cando se debilitaba ou para arrefriala cando se aceleraba en exceso.

No primeiro caso baixaba impostos, subía gasto e baixaba os tipos de interese e, no segundo, todo o contrario. Con iso xeralmente bastaba para estabilizar a economía e garantir crecemento intensivo e emprego.
Era o triunfo case indiscutido entón (1970) das ideas de Keynes: “todos somos keynesianos”, dicíase. Pero cando foi desatándose a crise, polas razóns que fomos analizando, esta política económica tamén deixou de ser efectiva, basicamente por:

-         En primeiro lugar, porque os motores deixaran de funcionar e xa non bastaba con  limitarse a facer que funcionasen só a maior ou menor velocidade.

-         En segundo lugar, porque a política keynesiana era moi útil cando se aplicaba no marco nacional. Mais cando aparecían problemas de inestabilidade internacional (sobre todo, monetarios) deixaba de ser eficaz porque a eles non alcanzaba a política fiscal ou monetaria local.

-          Para rematar, porque esas políticas eran viábeis se había un pacto de rendas forte que evitaba os conflitos entre grupos sociais e, particularmente, entre capital e traballo. E ese consenso foi o primeiro que empezou a romperse coa crise estrutural.


No hay comentarios: