TREIXADURA. Muiñeira do Santo Amaro
A orientación do aforro cara aos mercados financeiros
Logo da ruptura do sistema
monetario e financeiro definido en Bretton Woods, tomáronse unha serie de
decisións que ían crear un réxime de acumulación de capital diferente, de base
crecentemente financeira, cuxos elementos esenciais serían os mercados de
capitais para facilitar que estes chegasen a Wall Street procedentes de todo ou
mundo. EE.UU. íase a converter aos
poucos no principal debedor mundial, sobre todo cando durante a
presidencia de Reagan ponse en marcha un programa armamentístico que requiría
capitais do conxunto do planeta para poder financialo.
Para poder captar capitais do
resto do mundo, Washington propiciou que os países
Occidentais -membros da OCDE-
abolisen os controis á libre circulación de capitais. Isto fixo de Wall Street
o mercado financeiro máis atractivo do mundo e onde as principais empresas
mundiais querían cotizar. Todo iso fomentou a crecente emancipación dos
capitais respecto das ataduras que os mantiñan suxeitos aos territorios
nacionais.
Para que todo isto fose posíbel
era imprescindíbel orientar o aforro individual cara aos mercados financeiros.
Isto último conseguiuse a partir da privatización
dos sistemas públicos de pensións,
a posta en venda de numerosas empresas
estatais, a desregulación dos
mercados financeiros e a creación
dos fondos de pensións e investimento,
a través dos cales orientar ese aforro “popular” cara aos mercados de capitais.
Os mercados financeiros convértense no
elemento central do financiamento da actividade
produtiva. Aparte de transformarse en focos de actividade especulativa.
En paralelo, promoveuse unha
crecente independencia dos bancos centrais respecto do poder político e impulsouse
que o financiamento dos Estados tamén dependera dos mercados financeiros. Os Estados
pasaron a depender destes mercados e da cualificación de risco que ditan as
chamadas axencias de rating
internacional. Para obter unha cualificación de risco positiva, están obrigados
a levar a cabo políticas económicas que favorezan o funcionamento e xuros do
capital financeiro transnacional.
Ao mesmo tempo, impulsouse
unha aguda redución da carga fiscal aos sectores de rendas máis altas, ás
grandes empresas transnacionais e ao capital financeiro. Doutra banda, as
reformas que promoven e acompañan o fin da “represión financeira”, e que
entronizan o conseguinte predominio do capital financeiro a nivel
internacional, permiten unha forte reconfiguración da relación
capital-traballo. Dotan ao capital dun
crecente poder disciplinario e debilitan substancialmente a capacidade das persoas
traballadoras de negociar as condicións
laborais. A reforma e desregulación dos mercados de traballo acábase
convertendo nun atractivo adicional, de enorme importancia, de face a captar os
investimentos foráneas cara aos distintos territorios estatais. A importante
redistribución de rendas que acompaña a estes procesos vai alterar a estrutura
da produción mundial que se orienta decididamente a satisfacer as verdadeiras
demandas solventes, aquelas para as que funciona o mercado mundial e que
coinciden coa demanda que expresan as “clases medias” dos países centrais. En
definitiva, os cambios fiscais e laborais provocan unha redistribución de
rendas que leva unha agudización dos problemas de fame e miseria para unha
ampla proporción da poboación do planeta.
As grandes empresas recorren
cada vez máis aos mercados financeiros para financiar os seus proxectos de
expansión, perdendo importancia o financiamento bancario. A desregulación dos
mercados financeiros permítelles captar os capitais que desexan a través da
emisión de accións e obrigacións. Estes títulos ou “diñeiro financeiro” créanse
sen ningún control dos Estados e utilízanse como moeda de cambio para adquirir
outras empresas sen que medie ningún tipo de pago con diñeiro. A achega do
aforro colectivo á compra destes títulos realízase, fundamentalmente, por parte
dos fondos de pensións e os fondos de investimento, que impoñen a súa propia
lóxica no goberno das empresas. Trátase da “ditadura dos prestamistas”, tamén
denominada eufemísticamente “goberno corporativo”. Consiste na xestión das
empresas baixo o dominio financeiro, ou atendendo ás esixencias deste tipo de
capital, que reclaman altas rendibilidades no curto prazo. Este predominio da “economía financeira” sobre a “economía produtiva”
acelera a reestruturación ou transformación produtiva e a nova relación
capital-traballo
Ramón Fernández Durán. Ed.
Virus
No hay comentarios:
Publicar un comentario